ภาวะบุคลิกภาพแปรปรวน (Personality disorders) คืออะไร

รู้จัก ภาวะบุคลิกภาพแปรปรวน (Personality disorders)

ภาวะบุคลิกภาพแปรปรวนจริงๆแล้วไม่ได้หมายถึง ท่าทางการแสดงออก แต่คำว่า personality หมายถึง ลักษณะนิสัยมากกว่า ซึ่งนิสัยของคนบางคนค่อนข้างยึดติด ขาดความยืดหยุ่น มักจะตอบสนองต่อความเครียดในรูปแบบเดิมๆ ทำให้ปรับตัวต่อสถานการณ์ที่ไม่คุ้นเคยได้ยาก และก่อให้เกิดปัญหาต่อตัวเอง หรือผู้อื่นตามมา

การจัดกลุ่มบุคลิกภาพ มีวิธีการจัดหลายรูปแบบ ซึ่งเราอาจจะได้เห็นแบบทดสอบตัวเองทางออนไลน์หลายรูปแบบ เช่น

• 16 MBTI Personalities ซึ่งแบ่งบุคลิกภาพเป็น 16 แบบ
• enneagram หรือ นพลักษณ์ ซึ่งแบ่งบุคลิกภาพเป็น 9 แบบ

ซึ่งการจัดกลุ่มบุคลิกภาพ ทั้ง 2 แบบ ข้างต้นก็เป็นที่ยอมรับและใช้กันแพร่หลาย และมีประโยชน์ใช้เพื่อเข้าใจคนที่มีบุคลิกนิสัยที่แตกต่างกัน ไม่ได้ถือว่าบุคลิกแบบใดผิดปกติ หรือบุคลิกแบบใดจะดีกว่าแบบใด แต่ในทางจิตเวช เราจะแบ่งกลุ่มบุคลิกภาพที่สุดโต่ง จนก่อให้เกิดปัญหาต่อการใช้ชีวิต ที่เรียกว่า personality disorder ออกเป็น 3 กลุ่ม โดยแต่ละกลุ่มจะมีลักษณะเฉพาะแตกต่างกันไป ดังนี้

1. กลุ่ม cluster A personality
   ภาพรวมของกลุ่ม A จะมีบุคลิกที่มีความแปลกแยก โลกส่วนตัวสูง หรือจะเรียกว่า มีความ "อินดี้" ก็ได้ มักใช้คำอธิบายบุคลิกกลุ่มนี้ว่า Odd and Excentric ซึ่งอาจะทำให้คนรอบข้างเข้าใจและเข้าถึงคนกลุ่มนี้ได้ยาก ในกลุ่ม A แบ่งบุคลิกออกเป็นอีก 3 ชนิดย่อย
   1.1 Paranoid personality disorder
   1.2 Schizoid personality disorder
   1.3 Schizotypal personality disorder
   
   
2. กลุ่ม cluster B personality
   ลักษณะเด่นของกลุ่ม B จะเป็นกลุ่มที่มีความเจ้าอารมณ์สูง ทำให้บางครั้งคนรอบข้างเข้าใจผิด คิดว่าเป็น ไบโพล่า แต่จริงๆ อาจเป็นจากปัญหา personality ก็เป็นได้ และอาจทำให้คนกลุ่มนี้มีปัญหาด้านสัมพันธภาพกับผู้อื่น ในกลุ่ม B แบ่งบุคลิกออกเป็นอีก 4 ชนิดย่อย
   2.1 Narcissistic personality disorder
   2.2 Borderline personality disorder
   2.3 Histrionics personality disorder
   2.4 Antisocial personality disorder
   ในกลุ่ม C แบ่งบุคลิกออกเป็นอีก 3 ชนิดย่อย
   
   
3. กลุ่ม cluster C personality
   กลุ่ม C จะเป็นกลุ่มคนขี้กังวล ขี้กลัว ขี้อาย ไม่มั่นใจ ซึ่งอาจส่งผลต่อการตัดสินใจ ไม่กล้าคิดหรือลงมือทำสิ่งต่างๆ ในกลุ่ม C แบ่งออกเป็นอีก 3 บุคลิกดังนี้
   3.1 Avoidance personality disorder
   3.2 Dependent personality disorder
   3.3 Obsessive-compulsive personality disorder

ในบทความนี้คลินิกสุขภาพจิต ปีติ คลินิก จะขอเน้นอธิบายแนวคิดของการจัดกลุ่มบุคลิกภาพให้เห็นก่อน สำหรับในบทความถัดไป เราจะอธิบายเกี่ยวกับบุคลิกนิสัยแต่ละแบบ เพื่อความเข้าใจตนเองและต่อยอดนำไปสู่การพัฒนาตนเองในอนาคต อีกทั้งยังช่วยให้เราเข้าใจผู้อื่นเพื่อปรับตัวให้เข้ากับคนหลากหลายประเภทได้ดีขึ้นอีกด้วย

ทั้งนี้ภาวะบุคลิกภาพแปรปรวนเป็นเพียงหนึ่งในหลาย ๆ อาการที่เกี่ยวข้องกับโรคทางจิตเวชที่เราอาจไม่ทันสังเกตเห็น แต่ในความเป็นจริงยังมีโรคอื่น ๆ เช่น ความเครียด แพนิค นอนไม่หลับ หรือภาวะซึมเศร้าที่สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน การเข้ารับคำปรึกษาจากจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตเวชสามารถช่วยให้เราผ่านพ้นช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้ได้

ปีติ คลินิก คลินิกสุขภาพจิตของเราพร้อมให้บริการดูแลผู้ป่วยจิตเวชทุกวัย ไม่ว่าจะเป็นการรักษาโรคซึมเศร้า รักษาอาการนอนไม่หลับ หรือให้คำปรึกษาด้านปัญหาชีวิต โดยมีทีมจิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น จิตแพทย์สำหรับผู้ใหญ่ และนักจิตบำบัดที่พร้อมใส่ใจในทุกปัญหาของคุณ เพื่อให้คุณกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่อีกครั้ง

ต้องการปรึกษาจิตแพทย์ ติดต่อเราได้ที่คลินิกสุขภาพจิต ปีติ คลินิก

เบอร์โทรศัพท์ : 090 230 6000
Line : @piticlinic
อีเมล : piticlinic.co@gmail.com
Facebook : Piti Clinic ปีติ คลินิก